تغییرات جمعیت روستایی ایران و رابطه آن با مؤلّفه های توسعه در چند دهه اخیر

Authors

محسن ابراهیم پور

مرکز تحقیقات روستایی وزارت جهاد کشاورزی

abstract

در این مقاله تغییرات جمعیتی جامعه روستایی ایران بر حسب طبقات جمعیتی، شرایط محیطی و مؤلفه های معیشتی و توسعه ای با اتکا به دیدگاه های بازراپ و مک نیکل، تحلیل شده است. در این پژوهش، از 125817 آبادی کشور، تعداد 45085 واحد که دارای جمعیت و فعالیت کشاورزی بوده اند، به مثابه روستا تعریف و انتخاب شده و روند تغییرات جمعیتی آن ها بر حسب وضعیت محیطی و توسعه ای تحلیل شده است. نتایج پژوهش نمایانگر آن است که بیش از 85 درصد از افزایش جمعیت روستا ها در طول دهه های مورد بررسی، مربوط به نقاط روستایی بزرگ (بالای 1500 نفر جمعیت) بوده است. قطبی شدن جمعیت و امکانات در روستاها (بزرگ تر شدن روستاهای بزرگ و کوچک تر شدن روستاهای کوچک)، گسترش و رشد روستاهای دشتی و جلگه ای و کاهش روستاهای کوهستانی، مهاجرفرستی روستاهای زیر صد خانوار، از نتایج دیگر این تحلیل است. تنوع فعالیت های اقتصادی، سطح عمقی شدن کشت، امکانات توسعه ای، وضعیت طبیعی، اقلیمی، مکانی روستا، نسبت بهره برداران کشاورزی، نوع روستا و تکنولوژی کشاورزی از مهم ترین متغیرهای مؤثر بر تغییرات جمعیتی بوده است که در مجموع 57 درصد واریانس آن را تبیین می کنند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تغییرات جمعیت روستایی ایران و رابطه آن با مؤلّفه‌های توسعه در چند دهه ‌اخیر

در این مقاله تغییرات جمعیتی جامعه روستایی ایران بر حسب طبقات جمعیتی، شرایط محیطی و مؤلفه‌های معیشتی و توسعه‌ای با اتکا به دیدگاه‌های بازراپ و مک‌نیکل، تحلیل شده است. در این پژوهش، از 125817 آبادی کشور، تعداد 45085 واحد که دارای جمعیت و فعالیت کشاورزی بوده‌اند، به مثابه روستا تعریف و انتخاب شده و روند تغییرات جمعیتی آن‌ها بر حسب وضعیت محیطی و توسعه‌ای تحلیل شده‌ است. نتایج پژوهش نمایانگر آن است ...

full text

شناسایی تغییرات رژیم بارشی ایران در دهه های اخیر

تغییرپذیری عناصر اقلیمی از ویژگی‌های مهم اقلیم هر منطقه است. در میان عناصر اقلیمی بارش تغییرپذیرترین عنصر از نظر زمانی و مکانی بوده و این ویژگی بارش، لزوم به کارگیری روش‌های کارآمد مانند تحلیل طیفی را جهت شناسایی رفتار بارشی مناطق مختلف بیش از پیش آشکار می‌سازد. از اینرو، در این تحقیق، ویژگی‌های مکانی و زمانی بارش در سطح کشور با استفاده از تحلیل هارمونیک در 33 ایستگاه سینوپتیک کشور که قادر به پ...

full text

فرآیند تغییرات فرهنگی ایرانیان در چند دهه اخیر

  یکی از موضوعات اساسی همبسته با توسعه و نوسازی، تغییرات فرهنگی است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند در چند دهه اخیر باورها، ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان در حال تغییر بوده است. همچنین سمت و سوی این تغییر از سنتی و مذهبی به سمت عرفی و مدرن شدن و شدت آن نیز در میان طبقه تحصیلکرده جامعه بیشتر بوده است. عمده تحقیقات انجام شده تا کنون ناظر به میزان، گستره و عوامل موثر بر این تغییرات بوده‌اند. این پژوهش ...

full text

بررسی روند تغییرات میزان زایمان سزارین در ایران و عوامل جمعیت شناسی مرتبط با آن در سه دهه اخیر

زمینه و هدف: افزایش بی رویه زایمان سزارین یکی از معضلات نظام بهداشتی- درمانی تمام جوامع است و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست که قطعاً عوامل زیادی در رواج آن تأثیر داشته است. این مطالعه مروری بازنگری بر مطالعات انجام شده در ایران در زمینه شیوع زایمان سزارین، روند تغییرات آن در طی دهه های اخیر، عوامل مؤثر بر این تغییرات با تأکید هر چه بیشتر بر عوامل جمعیت شناسی است. متأسفانه نتایج نشان می دهد ...

full text

برنامه ریزی توسعه و عمران روستایی در ایران: از فکر تا عمل (ارزشیابی اساسی درباره محتوی و عملکرد برنامه ها توسعه در چند دهه اخیر)

این مقاله به ارزشیابی اساسی درباره محتوی و عملکرد عمران روستایی در برنامه های عمرانی و توسعه کشور طی چند دهه اخیر (78-1327) می پردازد. روش کار‘ استفاده از ماتریس ارزشیابی و ارزش گذاری برنامه ها با تهیه هشت معیار ارزشیابی می باشد. نتایج ارزشیابیهای اساسی نشان دهنده نارسایی عمده در محتوی و عملکرد برنامه ها بوده و به همین دلیل نمره متوسط کل ارزشیابیها‘ نسبتاً ضعیف تا متوسط بدست آمده است. این وضعیت ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
نشریه مسائل اجتماعی

جلد ۲۰۰۵، شماره ۲، صفحات ۸۹-۱۲۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023